Artikel over remproeven

Gepubliceerd op

Het zal de lezers van de blogs van Wim Schermer en Wilfred van Norel niet zijn ontgaan. De beide heren hebben zich ingespannen om onderzoek te doen naar de verbetering van de remwerking van hun velomobielen. Gezamelijk presenteren zij het onderstaande artikel die bezitters van ligfietsen met mechanische trommels verder helpt.

Een van de testers is Wim Schermer en hij schrijft over onderstaand onderzoek dat in april plaatsvond: "Het is m.i. heel belangrijk om eigenaren van velomobielen te laten weten dat er mogelijkheden zijn om slecht remmende fietsen een veilige en korte remweg te bieden, simpelweg door de remtrommels te vervangen door grotere exemplaren.
Na 3300 km remt de fiets nog altijd geweldig.".

Artikel, grote of kleine trommels en Jagwire kabels

door Wim Schermer in samenwerking met Wilfred van Norel
Sinds jaar en dag gebruiken verschillende velomobiel bouwers Sturmey Archer trommelremmen. Deze zijn netjes afgesloten van water en modder dat in de wielkasten rijkelijk aanwezig is. Daarom zijn ze redelijk onderhoudsarm. Schijfremmen remmen beter dan trommelremmen, maar zijn in de vijandige omgeving van een - gesloten - wielkast gauw versleten. In elk geval moet er vaker onderhoud aan worden verricht.
In de afgelopen zes jaar heb ik een Mango en drie Questen gehad. Nooit was ik gelukkig met de trommelremmen. De remwerking is beperkt, al doen de remmen het de ene keer wel goed terwijl een volgende dag de fiets te ver doorschiet. Zijn de remmen op het vlakke nog redelijk goed, in de bergen schieten ze zeker tekort. Bij een afdaling kunnen ze tot 650 graden Celsius heet worden. De remvoeringen kunnen dan 'verglazen' en de remwerking wordt een heel stuk minder. Ook raken de trommels na enkele keren oververhit te zijn geweest snel onrond en de remmen grijpen dan intermitterend aan. Dan happen de remmen ook en blokkeren ze te makkelijk. Niet comfortabel en vervanging van de remmen is de enige remedie. Een zeer goed bruikbaar hulpmiddel om tijdens afdalingen de snelheid te beperken zijn twee kleine remparachutes.

Op de blog van Wilfred van Norel wordt met regelmaat over de trommelremmen en het onderhoud daaraan geschreven. Uit die verhalen blijkt duidelijk dat Wilfred de remmen van zijn nieuwe Quest vertroetelt en dat dat ook nodig is om een goede remwerking te krijgen en te behouden.

Vorig najaar bleek dat Velomobiel.nl een grotere versie van de Sturmey Archer remmen in huis had. Per stuk 250 gram zwaarder dan de standaard remmen, maar met duidelijk grotere remvoeringen en vooral een grotere omtrek van de trommel. Die remmen wil ik wel in mijn nieuwe Quest. De nieuwe fiets werd eind maart van dit jaar afgeleverd met de grotere remmen.
Voor het eerst remt mijn fiets zoals het hoort. De remmen grijpen fel aan en kunnen de wielen zelfs vrij makkelijk blokkeren, iets dat ik met de kleine trommels nooit voor elkaar heb gekregen. Verschillende fietsers willen graag hun remwerking vergelijken met de mijne. Dat levert ontluisterende verschillen op. Vanaf 35 km/u sta ik na een meter of 8 tot 9 stil met een duidelijk remspoor en goed te ruiken verbrand rubber. Twee van de drie fietsers staan pas 6 tot 7 meter later stil, waaronder Rob Kaag die zijn nieuwe Quest nog maar een maand heeft. Eén fietser met een Mango remt, dank zij recent onderhoud, wel vrij goed, al is het verschil toch nog 3 meter.

Tegelijkertijd meldt Wilfred van Norel - met kleine remtrommels - op zijn blog dat hij ook in staat is zijn remmen te blokkeren en vrijwel zeker dezelfde korte remweg heeft als mijn nieuwe Quest. Het zou mooi zijn dit eens naast elkaar te proberen. Dat gebeurt op 26 april.
Ik plak een lang stuk tape op de weg en Kees van Hattem zal 'stop' schreeuwen als we het remmen moeten beginnen. Wilfred en ik nemen een aanloop en met rond 35 km/u komen we langs de roepende Kees. Beiden gaan we vol in de remmen en staan tussen 8 en 9 meter stil. Met het meetlint stellen we vast dat mijn fiets na 8,50 meter stilstaat, de fiets van Wilfred op 9,45 meter. Het verschil van net een meter is relatief gering, al kan in noodgevallen die meter 'winst' heel welkom zijn. De Quest van Wilfred staat op Perfect Moiree 47 mm banden, mijn fiets op 37 mm brede Primo Comets. Met Perfect Moirees zou ik waarschijnlijk nog iets eerder stil staan, de Primo's blokkeerden licht en dat levert een langere remweg op.

De noodzaak om, mits je heel goed onderhouden kleine trommels hebt, grotere trommels te laten monteren, is na deze test in principe niet heel relevant. Wel met de nadruk op 'heel goed onderhouden'. De kleine trommels blijken daar zeer gevoelig voor. In mijn geval, ik rij nu in mijn vijfde Velomobiel uit Dronten, heb ik voor het eerst betrouwbare goed werkende remmen. Vraag is natuurlijk waarom remt Rob Kaag met zijn nieuwe Quest en standaard remtrommels niet goed? Na demontage blijkt dat de remschoenen van Rob's fiets niet of niet goed zijn geschuurd tijdens de montage. Dit schuren van de remschoenen is keihard nodig om deze over het gehele oppervlak te laten aangrijpen. Vooral de oplopende schoen, deze levert 80% van de remkracht, moet precies op de trommel aanliggen.
Rob Kaag heeft een filmpje gemaakt van onze remproeven. Kijk maar even op http://denieuweavonturenvanrobbedoes.blogspot.com/.

Wat kan de individuele velomobielrijder met standaard Sturmey Archer remtrommels doen om een goede remwerking te krijgen? Allereerst een remproef uitvoeren. Rij 35 km/u en ga dan vol in de remmen. Als de remmen het optimaal doen, dan sta je binnen 8 à 9 meter stil. Is deze afstand beduidend groter, monteer dan nieuwe Jagwire remkabels. Velomobiel.nl heeft ze in huis. Herhaal de proef daarna. Is de remwerking nu OK, dan heb je voor € 12,00 per set van twee binnen- en buitenkabels, mits zelf gemonteerd, de zaak op orde. Bij de fiets van Wilfred resulteert de montage van Jagwire kabels in een één meter kortere remweg. Dat lijkt niet veel, maar is wel mooi 14% korter, alleen door de Jagwire kabels.
Heeft het vervangen van de remkabels onvoldoende effect, dan moeten de remtrommels worden schoongemaakt, ontvet en gecontroleerd of de remschoenen goed op de trommels aanlopen. Indien nodig de remschoenen - laten - opschuren, het asje met hittebestendig vet licht insmeren en weer monteren. Kom niet met vette vingers aan de remschoenen want dan kun je opnieuw beginnen. Als dit nog steeds niet tot een korte remweg leidt, dan is het tijd voor grotere remtrommels. De investering, Velomobiel.nl bouwt het dan voor je in, ligt rond 240 euro. Doe je het zelf, inclusief het spaken van de wielen, dan moet je rekenen op maximaal 175 euro. Sta je voor de beslissing om in je nieuwe fiets al dan niet grotere remtrommels te laten monteren, dat zeker doen. De meerkosten zijn maar enkele tientjes en je weet zeker dat je daarna veilig en snel tot stilstand kan komen. Dat rijdt heel ontspannen.
Wim Schermer
Wilfred van Norel

Meer lezen?

De test nr 3 met jagwire kabel op de blog van Wilfred
Instructie verloop kabels jagwire in de quest, op de blog van Wilfred
Ervaring Wilfred, het verschil zonder en met Jagwire kabels
Verslag ontmoeting Wim en Wilfred op de dag van de remtest.
En natuurlijk het verhaal van Wim over de ontmoeting en de remperikelen.

Discussie op ligfietsmailinglijst over grotere trommels, jagwire en ervaringen.

Reacties

HvS op di 15 jun 2010 om 14:17

is bij deze proeven ook rekening gehouden met het gewicht van voertuig en bestuurder? een zwaarder persoon met meer spullen in zijn Quest zal ook een langere remweg nodig hebben.
verder een nuttig stukje met goede conclusie: kleine trommels kunnen dus voldoende remmen, mits ze in perfecte conditie gehouden worden.
er kan natuurlijk ook nog gekeken worden naar de kracht die de bestuurder nodig heeft in de handen om een wiel te blokkeren met grote of kleine trommel, volgens mij heeft iemand met flinke fietsenmakershanden een kortere remweg dan iemand die kleine handjes heeft en weinig kracht in de vingers. als je in de tweede catagorie valt zijn grotere trommels dan ook een nuttige optie.

wfvn op di 15 jun 2010 om 21:59

@Hans (15 juni 2010 14:17)

Gewicht heeft niet altijd een ingrijpende invloed op de werking. Wanneer wel? Heuvel af remmen. Maar daar hebbenw e niet mee te maken, dit is een remtest op vlakke weg. Maar ook daar kan gewicht wel invloed hebben op de remweg maar dat geldt alleen als het gewicht dermate groot is dat de remmen het niet meer kunnen bolwerken.

In de test is Quemo toch wel een significant aantal kilogrammetjes zwaarder. Maar zolang de wielen tot blokkeren toe kunnen remmen is de massa niet van belang. De remkracht is dan groot genoeg of groter dan nodig is. De wrijving met het wegdek is dan nog de enige factor die de remweg beïnvloedt. Groter gewicht betekent grotere kinetische energie. Maar groter gewicht betekent ook grotere wrijving. Die twee lopen evenredig op met het gewicht en heffen elkaar dus op.

Gezien de Quest van Wim en mijn Quest beiden de wielen konden laten blokkeren speelt gewicht geen rol. De bandenkeuze speelt echter wel een rol. Die was niet gelijk. Quemo stond op brede Perfect Moirees, de Quest van Wim op smalle Primo's.

Maar belangrijkste les uit deze test is nog wel de indicatie voor wat je remweg zou moeten zijn bij goed werkende remmen op goed wegdek.

jwstolk op zo 27 jun 2010 om 13:01

Erg interessant artikel. Ik rij al bijna 9 jaar op een Trice Micro met Sturmey Archer trommelremmen in de voorwielen. Afgezien van de kabeltjes hebben de remmen 0,0 onderhoud gehad en werkt nog steeds prima. Op schoon droog asfalt zijn de remmen voldoende om de wielen te blokkeren, en op nat asfalt kan er netjes gedoseerd worden (Op ijs kan je er beter afblijven).
Ik heb wel eens gehoord dat de trommel remmen van een nieuwe fiets eerst moeten inlopen voordat ze de maximale rem kracht halen, maar ik kan me niet herinneren dat ik daat in de praktijk iets van gemerkt heb.
Belangrijk verschil met de Velomobiel is de wiel maat. Doordat M'n Micro is voorzien van 16 Inch wieltjes zijn de benodigde rem momenten natuurlijk veel kleiner.

Als je een reactie op dit bericht wilt plaatsen, moet je eerst inloggen of registreren.